Veilig op restaurant kunnen gaan met voedselallergieën, kan het? Wel, de Europese Unie vindt alleszins dat het moet kunnen. Uit beschikbare gegevens blijkt dat de meeste voorvallen in verband met voedselallergieën terug te voeren zijn op niet-voorverpakte levensmiddelen. Daarom moet informatie over potentiële allergenen altijd aan de consument worden verstrekt. Maar de vraag is hoe? Europa vraagt om dit duidelijk en schriftelijk te doen. Onder enige druk van de horecasector kiest België voor de gemakkelijkste optie. Een Belgische uitzondering zeg maar.In 2011 berichtte deze nieuwsbrief al dat er een nieuwe Europese verordening (1) werd goedgekeurd. De bewuste verordening regelt de verplichte informatie over voedingsmiddelen aan de consument. Je hebt waarschijnlijk al gemerkt dat de meeste fabrikanten bepaalde allergenen in het vet of met hoofdletters vermelden op het etiket.
Weliswaar een kleine kanttekening:
- Het gaat om de veertien meest voorkomende allergenen. Dat zijn natuurlijk nog lang niet alle allergenen, dus voor veel mensen blijft het opletten geblazen.
- Fabrikanten mogen zelf kiezen of ze “informatie over de mogelijke onbedoelde aanwezigheid” van allergenen in voedsel, de zogenaamde sporen, vermelden op het etiket.
Klaargemaakte hapjes en maaltijden in de horeca ontspringen niet aan de dans. Echter, de EU geeft de lidstaten zelf de keuze om te bepalen hoe deze informatie moet worden overgebracht aan de consument. Deze zomer werd dit voor België in een koninklijk besluit vertaald naar de gemakkelijkste oplossing: op vraag van de consument moet de juiste informatie mondeling worden verstrekt. Om dit controleerbaar te maken moet elke horeca-uitbater vanaf december beschikken over een schriftelijke procedure en zorgen dat het personeel hiervan op de hoogte is.
In praktijk wil dit dus zeggen dat alles bij het oude blijft. Als persoon met voedselallergie ben je dus nog steeds aangewezen op de goodwill en de onzekerheid van mondelinge communicatie.
Laten we dit even vertalen naar een situatie uit de praktijk: je wilt wat eten in een restaurant en vraagt aan de ober van dienst of er eieren in de salade van het huis zitten. Volgens de procedure zal hij/zij ongetwijfeld aan de keuken moeten gaan vragen of dat zo is. Die kunnen het antwoord dan doorgeven. Maar heeft er iemand gedacht aan de dressing? Misschien zit er wel mayonaise in de dressing. Daar heb je als gehaaste of onervaren garçon misschien niet aan gedacht had. Of werd de vraag wel goed begrepen in een hectische keuken waar veel mensen luidruchtig door elkaar praten?
In ieder geval kies je maar best meteen verschillende opties uit het menu. Stel dat je eerste keuze niet kan… Je wilt “de procedure” liever geen twee of drie keer doorlopen, en de ober een tiental keer laten pendelen naar de keuken. Want dat wordt vervelend voor iedereen. Je kan natuurlijk op voorhand informeren natuurlijk maar is de persoon die het telefonisch onthaal doet op de hoogte van de culinaire afwijkingen van de kok? Je blijft als persoon met voedselallergie zitten met je onzekerheid. Jij neemt het risico en legt je leven soms letterlijk in de handen van horeca personeel.
Volgens Horeca Vlaanderen komt deze uitzonderingsmaatregel de veiligheid van de consument ten goede. “Er is immers geen enkele garantie dat de kok het recept heeft gevolgd. Het biedt de chef ook weinig mogelijkheid tot creativiteit en leidt tot een standaardisering van de kaart. Het aanbieden van dag- of suggestiemenu’s wordt bijna onmogelijk.” (2) Laat ons stellen dat wij het hier niet mee eens zijn. Duidelijke communicatie is van levensbelang. Wat is er duidelijker dat een vermelding op papier? Ook iemand met voedselallergie heeft rest op een veilig en aangenaam restaurantbezoek.
Verschillende, toevallig aan den lijve ondervonden voorbeelden bewijzen nochtans dat het wél kan: een restaurant in Duitsland, een ijssalon in Italië, gekende fastfoodketens in de Belgische steden… Het blijft echter altijd wel opletten.
Ongetwijfeld zal je ook te maken krijgen met (ongewenste) neveneffecten. Zo kreeg de schrijver dezes onlangs van een horeca-uitbater te horen dat ze maar één keuken hebben en dus absoluut niet kunnen garanderen dat welk gerecht dan ook sporenvrij is. Tja, dat is nogal wiedes, maar zo’n antwoord laat dus de keuze tussen gokken of opkrassen.
De ideale oplossing bestaat wellicht niet, maar onthoud het volgende om de situatie naar je hand te zetten en – hopelijk – te genieten van een veilige én smakelijke maaltijd:
- Van een natuurlijke terughoudendheid om de garçon uit te horen en je tafelgenoten te laten wachten, kan geen sprake zijn. Val hem/haar vooral lastig met je vragen, een correct antwoord is wettelijk verplicht.
- Als je niet vlot geholpen wordt, de wet staat aan jouw kant. (En Allergienet ook.)
- Wat betreft de methode, elk nadeel heb z’n voordeel: de keuken kan gelijk aangeven of ze een gerecht voor je kunnen aanpassen.
- Een persoonlijke allergiekaart kan erg handig zijn, zeker bij meerdere allergieën.
- Blijf altijd voorzichtig, eet niets waarvan je niet zeker bent.
- In geval van risico op anafylaxie, heb altijd je EpiPen bij en een persoon die weet wat te doen in geval van nood.
Veel succes gewenst!
(1) http://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX:32011R1169
(2) http://www.fedhorecavlaanderen.be/news.php?newsID=653
In de pers:
http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/programmas/journaal/2.36739?video=1.2175689
http://www.hln.be/hln/nl/39/Lekker-Eten/article/detail/2111389/2014/11/05/Voedselallergie-Dan-eet-je-nog-altijd-beter-thuis.dhtml
http://nieuws.vtm.be/binnenland/114963-aandacht-voor-allergie-niet-op-menu
Images: http://www.freedigitalphotos.net